آرتروز لگن و تاثیر بر راه رفتن بیماران

آرتروز لگن یکی از شایع‌ ترین بیماری‌های مفصلی است که به تدریج عملکرد طبیعی مفصل ران را مختل می‌کند و زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری، که بیشتر در سنین میانسالی و سالمندی بروز پبدا می‌کند، نتیجه فرسایش تدریجی غضروف مفصل و تغییرات ساختاری در استخوان‌های اطراف آن است. با کاهش انعطاف‌ پذیری و مقاومت غضروف، استخوان‌ها در تماس مستقیم با یکدیگر قرار می‌گیرند و این تماس درد، محدودیت حرکتی و ناتوانی‌های متعددی را به دنبال دارد.
در این میان، عوامل گوناگونی همچون سن، جنسیت، وزن بدن، آسیب‌های قبلی و زمینه‌های ژنتیکی در بروز این بیماری نقش دارند که در این مقاله بیشتر توضیح خواهیم داد.پ

دلایل به وجود آمدن آرتروز لگن

آرتروز لگن عمدتا ناشی از تخریب تدریجی غضروف مفصلی است که بر اثر عوامل گوناگون رخ می‌دهد. این دلایل را می‌توان به دو دسته کلی عوامل اولیه و ثانویه تقسیم کرد.

در آرتروز اولیه، علت مشخصی برای آسیب به مفصل وجود ندارد و بیماری بیشتر به فرایند طبیعی پیری و فرسایش مفصل نسبت داده می‌شود. با افزایش سن، خاصیت ارتجاعی و توان بازسازی غضروف کاهش می‌یابد که این امر زمینه‌ ساز بروز آرتروز می‌شود. در این حالت، فاکتورهای ژنتیکی، سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز و فاکتورهای مکانیکی همچون فشارهای مزمن روی مفصل نقش تعیین‌ کننده‌ای دارند.

در مقابل، آرتروز ثانویه در نتیجه آسیب‌ها یا شرایط خاصی به وجود می‌آید که سلامت مفصل را به خطر می‌اندازند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب‌های تروماتیک: شکستگی‌ها یا دررفتگی‌های قدیمی مفصل ران که به درستی درمان نشده‌اند.
• بیماری‌های مادرزادی یا رشدی: ناهنجاری‌های مفصلی همچون دیسپلازی مفصل ران.
• بیماری‌های التهابی: نظیر آرتریت روماتوئید که باعث التهاب مزمن و آسیب به غضروف می‌شود.
• عفونت‌های مفصلی: که می‌توانند تخریب سریع بافت مفصل را به دنبال داشته باشند.
• چاقی: که با افزایش فشار بر مفصل ران، روند فرسایش غضروف را تسریع می‌کند.
• فعالیت‌های شغلی یا ورزشی شدید: که به مرور زمان فشار بیش از حد بر مفصل وارد می‌آورند.

در نهایت، ترکیبی از این عوامل در بیشتر موارد سبب می‌شود که مفصل ران توانایی تحمل بارهای معمول را از دست بدهد و علائم آرتروز ظاهر شود. شناسایی به موقع این عوامل و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه در به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری نقش مهمی ایفا می‌کند.

علائم شیوع آرتروز لگن در خانم ها و آقایان

آرتروز لگن، اگرچه در هر دو جنس مشاهده می‌شود اما در شیوع و الگوی علائم میان خانم‌ها و آقایان تفاوت‌ هایی دارد. به طور کلی، زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به آرتروز لگن پس از یائسگی هستند، که این امر به تغییرات هورمونی و کاهش تراکم استخوانی مرتبط است. در خانم‌ها، درد معمولا در ناحیه کشاله ران، باسن و گاهی زانو احساس می‌شود و با فعالیت‌ هایی همچون راه رفتن یا بالا رفتن از پله تشدید می‌یابد. در مقابل، در آقایان، آرتروز لگن بیشتر در سنین بالاتر بروز می‌کند و علائم غالب آن شامل خشکی مفصل در هنگام صبح، کاهش تدریجی دامنه حرکتی و دردهای مبهم در مفصل ران است. در هر دو جنس، پیشرفت بیماری می‌تواند به محدودیت شدید حرکتی، لنگش در راه رفتن و اختلال در فعالیت‌های روزمره منجر شود، اما شدت ناتوانی و میزان شکایت از درد در خانم‌ها بیشتر گزارش می‌شود.

بیشتر بخوانید: آرتروز زانو

روش های تشخیصی برای آرتروز لگن

برای تشخیص آرتروز لگن در خانم ها و آقایان در هر رده سنی که باشند، روش های زیادی وجود دارد. دکتر محمد واحدیان بسته به میزان درد و جواب آزمایشات فرد از مناسب ترین تکنیک برای درمان آرتروز این ناحیه استفاده می‌کند.

تشخیص آرتروز لگن مستلزم ارزیابی دقیق بالینی و بهره‌گیری از روش‌های تصویربرداری و آزمایشگاهی است. فرآیند تشخیص به منظور تایید وجود بیماری، تعیین شدت آسیب و سایر اختلالات مفصلی انجام می‌شود.
ارائه شرح حال دقیق توسط بیمار، نخستین گام در فرآیند تشخیص است. درد در ناحیه کشاله ران، باسن یا ران که با فعالیت تشدید می‌شود و با استراحت بهبود می‌یابد، از نشانه‌های کلیدی آرتروز لگن است. پزشک در معاینه بالینی، دامنه حرکتی مفصل را بررسی کرده و به دنبال علائمی همچون حساسیت، خشکی مفصل و محدودیت حرکتی می‌گردد.

رادیوگرافی ساده مهمترین و رایج‌ ترین ابزار تصویربرداری برای تشخیص آرتروز لگن است. این روش تغییراتی مانند کاهش فضای مفصلی، وجود استئوفیت (زائده‌های استخوانی)، فشردگی یا تغییر شکل سر استخوان ران و اسکلروز زیر غضروفی را آشکار می‌سازد. در مواردی که یافته‌های بالینی و رادیولوژیک با یکدیگر همخوانی ندارند یا شک به آسیب‌های زودرس غضروفی، ضایعات بافت نرم، یا نکروز آواسکولار وجود دارد، ام‌ آر آی اطلاعات تکمیلی ارزشمندی ارائه میدهد. هرچند که آرتروز یک بیماری غیر التهابی است، در برخی موارد آزمایش خون برای سایر بیماری‌های مفصلی همچون آرتریت روماتوئید یا عفونت‌های مفصلی مفید واقع می‌شود. در صورت شک به وجود عفونت یا بیماری‌های التهابی دیگر، نمونه‌گیری از مایع مفصلی می‌تواند به تشخیص دقیق کمک کند.

روش های مختلف درمان برای آرتروز لگن

درمان آرتروز لگن با هدف کاهش درد، حفظ عملکرد مفصل و بهبود زندگی بیمار انجام می‌شود. این درمان‌ها بسته به شدت بیماری و وضعیت عمومی فرد، به صورت غیرجراحی یا جراحی ارائه می‌گردند.

۱. درمان‌های غیرجراحی:

• تغییر سبک زندگی: کاهش وزن، پرهیز از فعالیت‌های شدید فیزیکی و استفاده از وسایل کمکی مانند عصا می‌تواند فشار روی مفصل ران را کاهش دهد.
• فیزیوتراپی: تمرینات تقویتی و کششی به حفظ دامنه حرکتی مفصل و تقویت عضلات اطراف ران کمک می‌کند.
• دارو درمانی: استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب، و در برخی موارد تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی به داخل مفصل برای کنترل موقت علائم توصیه می‌شود.
• درمان‌های مکمل: روش‌هایی مانند طب سوزنی، ماساژ درمانی و مصرف مکمل‌های غذایی نظیر گلوکزامین و کندرویتین ممکن است در برخی بیماران مفید واقع شود، هرچند شواهد علمی قوی در حمایت از این روش‌ها محدود است.

۲. درمان‌های جراحی:

• آرتروسکوپی مفصل ران: در موارد خفیف‌تر و آسیب‌های محدود به غضروف یا لابروم، از طریق آرتروسکوپی می‌توان آسیب‌های مفصل را ترمیم کرد.
• استئوتومی: در بیماران جوان‌ با تغییر در راستای استخوان‌ها می‌توان فشار غیرطبیعی بر مفصل را کاهش داد و پیشرفت بیماری را به تأخیر انداخت.
• تعویض کامل مفصل ران (هیپ آرتروپلاستی): در مراحل پیشرفته آرتروز که درمان‌های غیرجراحی موثر نیستند، تعویض کامل مفصل ران به عنوان موثرترین روش درمان در نظر گرفته می‌شود. این جراحی موجب کاهش درد چشمگیر و بهبود قابل توجه عملکرد حرکتی بیمار می‌شود.

آرتروز بر شدت کمردرد چه تاثیری دارد؟

آرتروز لگن به تنهایی باعث بروز درد می‌شود و همین مسئله سبب خواهد شد که فرد حالات بدن خود را به طور مداوم تغییر دهد تا در یک حالت درد کمتری داشته باشد. این حالت ممکن است که برای بدن اصلا مناسب نباشد و به مرور زمان کمردرد ایجاد کند. شدت کمردرد برای هر فرد دارای آرتروز لگن نیز متفاوت است و بستگی به مدت زمان وجود این بیماری داشته و اینکه شما تاکنون چه کارهایی بریا درمان و برطرف کردن آن انجام داده باشید.

درمان آرتروز لگن در طب سنتی هم جواب می‌دهد؟

در طب سنتی، به ویژه طب سنتی ایرانی و طب‌های مکمل شرقی مانند طب چینی، آرتروز لگن به عنوان یک بیماری ناشی از سوء مزاج مفاصل یا انسداد جریان طبیعی انرژی و خون در نظر گرفته می‌شود. درمان‌های طب سنتی معمولاً بر پایه بهبود جریان خون، تقویت بافت مفصلی، کاهش التهاب و تعدیل مزاج بدن بنا شده‌اند.
روش‌هایی مانند مصرف داروهای گیاهی با خاصیت ضدالتهابی (نظیر زنجبیل، زردچوبه، کندر و روغن سیاه‌دانه)، حجامت خشک، ماساژ درمانی با روغن‌های گرم (مثل روغن بابونه یا روغن زیتون)، بادکش درمانی، و رعایت اصول تغذیه‌ای خاص برای کاهش رطوبت و سردی مفاصل از جمله توصیه‌های رایج در این طب‌ها هستند.

با این حال باید توجه داشت که درمان‌های طب سنتی اغلب نقش حمایتی و تسکینی دارند و در مراحل اولیه یا متوسط بیماری می‌توانند در کنترل علائم، کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی مؤثر باشند. در مراحل پیشرفته آرتروز که آسیب ساختاری گسترده در مفصل وجود دارد، روش‌های طب سنتی به تنهایی کفایت نمی‌کنند و ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی مدرن، مانند جراحی تعویض مفصل، وجود داشته باشد.