تاندونیت زانو یکی از شایع‌ترین مشکلات اسکلتی عضلانی است که فعالیت‌های روزمره و ورزشی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه که بیشتر در میان ورزشکاران، دوندگان و کسانی که در فعالیت‌های پرتحرک شرکت دارند نیز دیده می‌شود، در اثر التهاب یا آسیب دیدگی تاندون کشکک زانو به وجود می‌آید. تاندونیت زانو با درد، تورم و محدودیت در حرکت همراه است و در صورت بی‌توجهی می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. در این مطلب به مرور کلی بر تاندونیت زانو، علل ایجاد آن، نشانه‌ها، روش‌های تشخیص و درمان خواهیم پرداخت.
تاندونیت زانو دقیقا چیست؟
تاندونیت زانو به التهاب یا تحریک تاندون های اطراف مفصل زانو گفته می‌شود. تاندون ها بافت های محکمی هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می‌کنند و نقش انتقال نیرو و حرکت مفصل را بر عهده دارند. زمانی که این تاندون ها دچار التهاب شوند، باعث درد، تورم و محدودیت حرکتی در ناحیه زانو می‌گردند و فعالیت های روزمره را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
برای مشاوره و تماس با دکتر محمد واحدیان با شماره ۰۲۱۲۶۷۴۰۶۹۸ و ۰۲۱۲۶۶۱۵۰۳۱ تماس بگیرید.
چه عواملی باعث بروز تاندونیت زانو می‌شود؟
تاندونیت زانو به دلیل فشار و آسیب های مکرر به تاندون های اطراف زانو ایجاد می‌شود. این عوامل باعث التهاب و تحریک بافت های تاندون شده و علائمی مانند درد و محدودیت حرکت را به دنبال دارند. عوامل موثر در بروز تاندونیت زانو عبارتند از:
- استفاده مکرر و بیش‌ازحد از زانو
- حرکات ناگهانی یا نادرست
- آسیب های ورزشی
- ضعف عضلات اطراف زانو
- کمبود استراحت بین فعالیت ها
- تغییر ناگهانی در شدت یا نوع فعالیت بدنی
- ناهنجاری‌های بیومکانیکی مثل نحوه راه رفتن یا ایستادن
تفاوت بین تاندونیت و پارگی تاندون
تاندونیت به التهاب و تحریک تاندون ها گفته می‌شود که ناشی از استفاده بیش از حد یا آسیب های خفیف است و باعث درد و تورم می‌شود اما ساختار تاندون همچنان حفظ شده است. این وضعیت با استراحت، درمان های غیر جراحی و فیزیوتراپی قابل بهبود است. در مقابل، پارگی تاندون به آسیب جدی تر و کامل یا جزئی بریدگی در ساختار تاندون اشاره دارد که باعث از دست دادن عملکرد عضله یا مفصل می‌شود. پارگی تاندون نیازمند درمان های جدی مثل جراحی و توان بخشی طولانی مدت است و روند بهبودی آن نسبت به تاندونیت طولانی و پیچیده است.
خطرات نادیده گرفتن تاندونیت زانو
تاندونیت زانو اگر نادیده گرفته شود، باعث تشدید التهاب و آسیب های جدی تر در بافت های اطراف زانو می‌شود. این مسئله نه تنها درد و ناراحتی را افزایش می‌دهد بلکه عملکرد طبیعی زانو را نیز مختل می‌کند. خطرات نادیده گرفتن تاندونیت زانو:
- تشدید التهاب و درد مزمن
- ضعف و از دست دادن قدرت عضلات اطراف زانو
- کاهش دامنه حرکتی مفصل
- افزایش خطر پارگی جزئی یا کامل تاندون
- نیاز به درمان های پیچیده تر و جراحی
- افزایش ریسک مشکلات مزمن مفصلی
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به تاندونیت زانو هستند؟
افرادی که فعالیت‌های بدنی شدید، تکراری یا نامناسب انجام می‌دهند، بیشترین خطر ابتلا به تاندونیت زانو را دارند. ورزشکاران به ویژه کسانی که در رشته هایی مثل دویدن، فوتبال، بسکتبال و والیبال فعالیت می‌کنند، به دلیل فشار مکرر روی زانوها بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند. همچنین افرادی که شغل هایی دارند که نیاز به خم و راست شدن مکرر زانو یا حمل بار سنگین دارد، احتمال بروز التهاب تاندون افزایش می‌یابد.
ضعف عضلات اطراف زانو، وضعیت بد بدن و ناهنجاری‌های اسکلتی نیز زمینه ساز تاندونیت می‌شود. علاوه بر این، تغییر ناگهانی در شدت یا نوع فعالیت های بدنی بدون آمادگی کافی، سن بالا و کاهش انعطاف پذیری تاندون ها از دیگر عوامل موثر در افزایش ریسک ابتلا به تاندونیت زانو هستند.
تشخیص تاندونیت زانو در خانه
تشخیص قطعی تاندونیت زانو نیاز به معاینه و ارزیابی پزشکی دارد اما برخی علائم و نشانه ها وجود دارند که آن ها را بررسی کنید تا احتمال وجود التهاب تاندون را بسنجید. از جمله این علائم می‌توان به درد موضعی در ناحیه زانو که با فعالیت بدنی تشدید می‌شود، تورم یا حساسیت در محل تاندون، احساس سفتی یا محدودیت در حرکت زانو و ضعف عضلانی اطراف آن اشاره کرد. اگر هنگام فشار دادن یا حرکت دادن زانو درد شدیدی احساس می‌کنید یا درد به مرور زمان افزایش می‌یابد و با استراحت بهبود نمی‌یابد، بهتر است هرچه سریع تر به بهترین متخصص ارتوپد در سعادت آباد تهران مراجعه کنید. توجه داشته باشید که تشخیص دقیق و درمان مناسب تنها توسط متخصص امکان پذیر است.
درمان‌های غیر جراحی تاندونیت زانو
درمان های غیرجراحی تاندونیت زانو شامل روش هایی است که به کاهش التهاب، تسکین درد و بهبود عملکرد زانو کمک می‌کنند. این درمان ها اولین گام در مدیریت بیماری هستند و در بسیاری از موارد موثر واقع می‌شوند.از جمله درمان های غیرجراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- استراحت کافی و کاهش فعالیت های فشارزا روی زانو
- استفاده از یخ برای کاهش التهاب و درد
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تحت نظر پزشک
- فیزیوتراپی نقش مهمی در تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود انعطاف پذیری دارد و به بازگشت عملکرد طبیعی مفصل کمک می‌کند.
- استفاده از بریس یا بانداژهای حمایتی فشار روی تاندون‌ها را کاهش داده و فرآیند بهبودی را تسریع می‌کند.
- در مواردی که درد شدیدتر باشد، تزریق کورتیزون در محل التهاب انجام شود تا تورم سریع تر کاهش یابد.
- در برخی موارد استفاده از داروهای مکمل مانند کلاژن یا درمان های نوین مثل پلاسمای غنی از پلاکت نیز پیشنهاد می‌شود.
درمان پزشکی تاندونیت زانو
درمان جراحی تاندونیت زانو زمانی انجام می‌شود که درمان های غیرجراحی و دارویی پس از چند ماه نتیجه بخش نبوده‌اند یا آسیب تاندون شدید و مزمن شده باشد. در این شرایط، جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود تا تاندون آسیب دیده ترمیم یا بازسازی شود. در روش های جراحی، جراح بافت‌های آسیب دیده یا ملتهب تاندون را برمی‌دارد یا در صورت وجود پارگی جزئی، آن را ترمیم می‌کند. گاهی نیز از بخیه یا پیوند برای تقویت تاندون استفاده می‌شود. پس از عمل، بیمار نیاز به دوره توان بخشی و فیزیوتراپی دارد تا قدرت و انعطاف پذیری زانو به حالت طبیعی بازگردد. مدت زمان بهبودی پس از جراحی چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد.
مدت زمان مورد نیاز برای بهبود تاندونیت
مدت زمان بهبود تاندونیت زانو به شدت آسیب، سن بیمار، روش درمان و میزان همکاری او با برنامه های توان بخشی بستگی دارد. در موارد خفیف تا متوسط، با رعایت استراحت، فیزیوتراپی منظم و مصرف دارو، بهبودی بین ۲ تا ۶ هفته طول می‌کشد. اما در موارد مزمن یا شدید، روند درمان چند ماه ادامه می‌یابد، مخصوصا اگر بیمار دیر به درمان مراجعه کرده یا التهاب گسترده باشد. در صورت نیاز به جراحی، زمان بهبودی طولانی تر شده و بین ۳ تا ۶ ماه یا بیشتر طول می‌کشد تا عملکرد کامل زانو بازگردد. رعایت دقیق توصیه‌های پزشک، نقش کلیدی در روند بهبودی دارد.
در واقع باید گفت که ورزش‌کردن هم مفید است و هم مضر بسته به نوع، شدت و زمان انجام آن. اگر هنگام التهاب فعال تاندون، بدون استراحت کافی و بدون رعایت اصول صحیح تمرینی ورزش کنید، تاندونیت زانو بدتر می‌شود و التهاب شدت می‌یابد. اما پس از کاهش التهاب و با راهنمایی پزشک، انجام حرکات اصلاحی و تمرینات تقویتی سبک به صورت کنترل شده به بهبود وضعیت تاندون، افزایش انعطاف پذیری و جلوگیری از عود مجدد کمک می‌کند. بنابراین، ورزش باید در زمان مناسب و با روش صحیح انجام شود تا باعث تشدید آسیب نشود.
